Μιὰ δήλωση τοῦ Francis Collins, Δ/ντοῦ Προγράμματος Ἀνθρωπίνου Γονιδιώματος, στὸ CNN
Γράφει ὁ Βασ. Πετρουλέας,, Δρ. Φυσικός, Ε.ΚΕ.Φ.Ε. «Δημόκριτος»
Εἶµαι ἐπιστήµονας καὶ πιστός, καὶ δὲν βρίσκω καµία σύγκρουση µεταξὺ αὐτῶν τῶν δύο. Ὡς διευθυντὴς τοῦ Προγράµµατος Ἀνθρώπινου Γονιδιώµατος, ἔχω ἡγηθεῖ συνεργασίας ἐπιστηµόνων γιὰ νὰ διαβάσουµε τὰ 3,1 δισεκατοµµύρια γράµµατα τοῦ ἀνθρωπίνου γονιδιώµατος, τοῦ βιβλίου ἐντολῶν τοῦ DNA µας.
Ὡς Χριστιανὸς βλέπω τὸ DNA, κέντρο πληροφοριῶν ὅλων τῶν ζώντων ὀργανισµῶν, σὰν τὴν γλῶσσα τοῦ Θεοῦ, καὶ τὴν κοµψότητα καὶ τὴν πολυπλοκότητα τῶν ἴδιων τῶν σωµάτων μας καὶ τῆς ὑπόλοιπης φύσης, ὡς ἀντανάκλαση τοῦ σχεδίου τοῦ Θεοῦ.
Ὡς µεταπτυχιακὸς φοιτητὴς στὴν φυσικοχηµεία τὴν δεκαετία τοῦ 1970, ἤµουν ἄθεος, µἢ βρίσκοντας λόγο να ὑποθέσω τὴν ὕπαρξη ὁποιασδήποτε ἀλήθειας ἔξω ἀπὸ τὰ Μαθηµατικά, τὴν Φυσικὴ καὶ τὴν Χηµεία. Στὴν συνέχεια, ὅµως, πῆγα στὴν Ἰατρικὴ Σχολὴ καὶ ἐκεῖ ἀντιµετώπισα θέµατα ζωῆς καὶ θανάτου στὸ προσκέφαλο τῶν ἀσθενῶν µου. Κάποτε, µία ἀσθενής µου µὲ ρώτησε: «Ἐσεῖς σὲ τί πιστεύετε, γιατρέ;». Αὐτὸ μὲ προβληµάτισε καὶ ἄρχισα νὰ ψάχνω γιὰ ἀπαντήσεις. .
Ἀναγκάστηκα νὰ παραδεχτῶ ὅτι ἡ ἐπιστήµη, ποὺ ἀγαποῦσα τόσο πολύ, ἦταν ἀνίκανη νὰ ἀπαντήσει σὲ ἐρωτήµατα ὅπως«Ποιό εἶναι τὸ νόηµα τῆς ζωῆς;» «Γιατί εἶµαι ἐδῶ;» «Γιατί τὰ µαθηµατικὰ λειτουργοῦν, ἔτσι κι ἀλλιῶς;» «Ἂν τὸ Σύµπαν ἔχει ἀρχή, ποιός τὸ δηµιούργησε;» «Γιατί οἱ φυσικὲς σταθερὲς στὸ Σύµπαν εἶναι τόσο λεπτὰ ρυθµισµένες, ὥστε νὰ ἐπιτρέπουν τὴν δυνατότητα τῶν σύνθετων µορφῶν ζωῆς;» «Γιατί οἱ ἄνθρωποι ἔχουν τὴν αἴσθηση τῆς ἠθικῆς;» «Τί συµβαίνει ὅταν πεθαίνουµε;». Εἶχα ὑποθέσει ὅτι ἡ πίστη βασίζεται µόνο σὲ συναισθηµατικὰ καὶ παράλογα ἐπιχειρήµατα, καὶ ἔµεινα ἔκπληκτος ὅταν ἀνακάλυψα, ὅτι µπορεῖ κάποιος νὰ ἀναπτύξει πολὺ ἰσχυρὰ ἐπιχειρήµατα γιὰ τὴν πιθανότητα ὑπάρξεως τοῦ Θεοῦ πάνω σὲ ἕνα ἀποκλειστικὰ λογικὸ ὑπόβαθρο. Ἡ ἀρχικὴἀθεϊστική µου βεβαιότητα, πὼς «ξέρω ὅτι δὲν ὑπάρχει θεός»,ἀναδύθηκε τότε ὡς ἡ πιὸ ἀβάσιµη ἐκδοχή. Καθὼς εὔστοχα ἔχει παρατηρήσει ὁ Ἄγγλος συγγραφέας G.K Chesterton, «ὁἀθεϊσµὸς εἶναι τὸ πιὸ τολµηρὸ δόγµα, γιατί εἶναι ἡ ὑποστήριξη µιᾶς καθολικῆς ἄρνησης».
Ἀλλὰ ἡ λογικὴ ἀπὸ µόνη της δὲν µπορεῖ νὰ ἀποδείξει τὴν ὕπαρξη τοῦ Θεοῦ. Ἡ Πίστη εἶναι λογικὴ σὺν ἀποκάλυψη, καὶ αὐτὴ ἡ ἀποκάλυψη ἀπαιτεῖ σκέψη τόσο μὲ τὸ πνεῦµα ὅσο καὶ μὲ τὸ µυαλό. Πρέπει νὰ ἀκούσει κανεὶς τὴν µουσική, δὲν φτάνει νὰ διαβάσει µόνο τὶς νότες στὸ πεντάγραµµο. Τελικά,ἕνα ἅλµα πίστεως εἶναι ἀπαραίτητο.
Γι ὰ µένα, αὐτὸ τὸ ἄλµα ἦρθε στὸ 27 ἔτος τῆς ἡλικίας µου,ὅταν ἡ ἀναζήτηση γιὰ νὰ µάθω περισσότερα γιὰ τὸν Θεὸ μὲ ὁδήγησε στὸν Ἰησοῦ Χριστό. Ἐδῶ παρουσιαζόταν ἕνα πρόσωπο μὲ ἰσχυρότατες ἱστορικὲς µαρτυρίες γιὰ τὴν ζωή του, τὸ ὁποῖο ἔκανε ἐκπληκτικὲς δηλώσεις σχετικὰ μὲ τὴν ἀγάπη πρὸς τὸν πλησίον, οἱ δὲ ἰσχυρισµοί Του, ὅτι ἦταν γιὸς τοῦ Θεοῦ, ἀπαιτοῦσαν νὰ πάρω µία ἀπόφαση, γιὰ τὸ ἂν ἦταν πλανεµένος ἢ ἦταν ὄντως ὁ γιὸς τοῦ Θεοῦ. Μετὰ ἀπὸἀντίσταση σχεδὸν δυὸ χρόνων, ἔγινα ἀκόλουθος τοῦ Ἰησοῦ.
Ὁρισµένοι μὲ ρώτησαν: Δὲν ἔχει ἐκραγεῖ τὸ µυαλό σου; Μπορεῖς νὰ ἀναζητεῖς τὸ πῶς λειτουργεῖ ἡ ζωή, χρησιµοποιώντας τὰ ἐργαλεῖα τῆς γενετικῆς καὶ τῆς µοριακῆς βιολογίας, καὶ συγχρόνως νὰ λατρεύεις ἕνα δηµιουργὸ Θεό; Δὲν εἶναι ἡ ἐξέλιξη καὶ ἡ πίστη στὸν Θεὸ ἀσυµβίβαστες; Μπορεῖἕνας ἐπιστήµονας νὰ πιστεύει σὲ θαύµατα ὅπως ἡ ἀνάσταση;
Στὴν πραγµατικότητα, δὲν βρίσκω καµία σύγκρουση σ᾽ αὐτά, καὶ τὸ ἴδιο συµβαίνει μὲ τὸ 40% τῶν ἐνεργῶν ἐπιστηµόνων ποὺ δηλώνουν ὅτι εἶναι πιστοί. … Ἀλλὰ γιατί δὲν θὰ µποροῦσε ἡἐξέλιξη νὰ εἶναι τὸ σχέδιο τοῦ Θεοῦ γιὰ τὴν δηµιουργία; Εἶναιἀλήθεια, ὅτι αὐτὸ εἶναι ἀσυµβίβαστο μὲ µία κατὰ γράµµαἑρµηνεια τῆς Γενέσεως, ἀλλὰ ἀκόµη καὶ ὁ Ἱερὸς Αὐγουστῖνος δὲν ἦταν σίγουρος γιὰ τὴν ἀκριβῆ ἑρµηνεία τῆς καταπληκτικῆς αὐτῆς ἱστορίας τῆς δηµιουργίας. Τὸ νὰ προσκολληθεῖ κανεὶς σὲ κατὰ γράµµα ἑρµηνεῖες … δὲν εἶναι σοφὸ οὔτε ἀναγκαῖο.
Ἐντυπωσιακὴ ἡ ὁµολογία τοῦ Collins. Ἀκόµη καὶ µέσα ἀπ᾽ τὰἐπιστηµονικὰ ὀχυρὰ τῆς ἀθεΐας, ἀναδεικνύει ἡ ἀγαθότητα τοῦ Θεοῦ ἐπιστήµονες, οἱ ὁποῖοι διακηρύττουν περίτρανα τὴν πίστη τους!
Θὰ ἦταν ἴσως χρήσιµο νὰ γίνουν δυὸ σχόλια.
Α. Ὁ Collins, ὅπως φαίνεται καὶ στὸ βιβλίο του «Ἡ γλῶσσα τοῦ Θεοῦ … »[1] ἀποδέχεται πλήρως τὴν θεωρία τῆς ἐξελίξεως[2] . Ἀκριβῶς λόγῳ τῆς τοποθετήσεώς του αὐτῆς, ἡ ὁµολογία τοῦ κορυφαίου γενετιστοῦ ἐκθέτει ἀνεπανόρθωτα ὅσους χρησιµοποιοῦν τὴν θεωρία τῆς ἐξελίξεως σὰν ἐπιχείρηµα ἐναντίον τῆς πίστεως.
Β. Τ ὸ βιβλίο τῆς Γενέσεως περιγράφει γεγονότα, τὰ ὁποῖα, σύµφωνα μὲ τὶς σύγχρονες κοσµολογικὲς ἀντιλήψεις, συνέβησαν σὲ διάστηµα 14 δισεκατοµµυρίων ἐτῶν. Τὸ ἱερὸ κείµενο ἀφιερώνει λίγες µόνο σελίδες γιὰ τὰ γεγονότα αὐτὰ καὶ ἡ ἀφήγηση ἀπευθύνεται σὲ ἀνθρώπους κάθε ἐποχῆς, µορφώσεως καὶ ἡλικίας. Καὶ ἐνῶ τὸ βιβλίο εἶναι θεόπνευστο καὶ ἡ κάθε του λέξη ἔχει σηµασία, δὲν ἀποτελεῖ ἐπιστηµονικὸ ἐγχειρίδιο, παρ᾽ ὅτι περιέχει ἐντυπωσιακὲς ἐπιστηµονικὲς ἀλήθειες [3] Ἡ ἄπειρη Σοφία τοῦ Θεοῦ δὲν µᾶς ἔδωσεἕτοιµες ἐπιστηµονικὲς ἀπαντήσεις, µᾶς ἔδωσε ὅµως τὴνἱκανότητα καὶ τὶς ἀφορµὲς γιὰ ἐπιστηµονικὴ διερεύνηση: « … πολλὰ ἀπεσιώπησεν, τὸν ἡµέτερον νοῦν γυµνάζουσα πρὸς ἐντρέχειαν (εὐστροφία), ἐξ ὀλίγων ἀφορµὴν παρεχοµένη ἐπιλογίζεσθαι (ἀπὸ λίγες ἀφορµὲς νὰ συµπεράνουµε τὰ ὑπόλοιπα) … », γράφει ὁ Μ. Βασίλειος, (ΕΠΕ 4, 72/4). Τὸ µέλλον, θὰ δείξει τί ὁδὸ ἀκολούθησε ἡ Πανσοφία τοῦ Θεοῦ γιὰ τὴν δηµιουργία τῆς ζωῆς καὶ τοῦἀνθρώπου. Ἕνα εἶναι σίγουρο. Ὁ Θεὸς δὲν ἀπειλεῖται ἀπ᾽ τὶς ἐπιστηµονικὲς ἀνακαλύψεις! «οὐ γὰρ ἐλαττοῦται ἡ ἐπὶ τοῖς µεγίστοις ἔκπληξις ἐπειδὰν ὁ τρόπος καθ᾽ ὃν γίνεταί τι τῶν παραδόξων ἐξευρεθῇ» (δὲν µειώνεται ὁ θαυµασµός µας γιὰ τὰ µεγαλεῖα τῆς δηµιουργίας, ὅταν ἀνακαλυφθεῖ ὁ τρόπος μὲ τὸν ὁποῖο ἔγιναν), λέγει ὁ Μ. Βασίλειος, (Εἰς τὴνἙξαήµερον, ὁµιλία Α´, 10).
Αὐτὸ ποὺ δοκιµάζεται, εἶναι οἱ ἁπλουστευµένες καὶἀνθρωποµορφικὲς ἀντιλήψεις µας περὶ τῶν ἐνεργειῶν τοῦ Θεοῦ. Κάθε νέα ἀνακάλυψη ἀποτελεῖ καὶ ἀποκάλυψη µιᾶς νέας πτυχῆς τῆς ἀπρόσιτης Σοφίας τοῦ Δηµιουργοῦ καὶ αὐτὸ θὰ πρέπει νὰ µᾶς ὁδηγεῖ σὲ θαυµασµὸ καὶ δοξολογία [4]
«… Ἔχω βρεῖ ὅτι ὑπάρχει µία θαυµάσια ἁρµονία στὶς συµπληρωµατικὲς ἀλήθειες τῆς ἐπιστήµης καὶ τῆς πίστεως. Ὁ Θεὸς τῆς Βίβλου εἶναι ἐπίσης ὁ Θεὸς τοῦ γονιδιώµατος. Ὁ Θεὸς µπορεῖ νὰ βρεθεῖ στὸν καθεδρικὸ ναὸ ἢ στὸ ἐργαστήριο.Ἐρευνώντας τὰ µεγαλειώδη καὶ θαυµάσια δηµιουργήµατα τοῦ Θεοῦ, ἡ ἐπιστήµη µπορεῖ νὰ γίνει ἕνα µέσο λατρείας», καταλήγει ὁ Collins.
—————————————–
[1] Ἡ συνέντευξη δόθηκε τὸν Ἀπρίλιο τοῦ 2007. Χάρις στὸν Collins τὰ ἀποτελέσµατα τῆς µνηµειώδους ἔρευνας στὸ ἀνθρώπινο γονιδίωµα διατέθηκαν ἐλεύθερα στὴν διεθνῆ κοινότητα. Ὁ Collins (60 ἐτῶν σήµερα καὶ πολυβραβευµένος) εἶναι διευθυντὴς τοῦἘθνικου Ἰνστιτούτου Ὑγείας (ΝΙΗ) τῶν Η.Π.Α . Στὸ βιβλίο του «Ἡ γλῶσσα τοῦ Θεοῦ-Ἕνας ἐπιστήµονας δίνει µαρτυρία γιὰ τὴν πίστη» (Ἑλληνικὴ ἔκδοση Παπαζήση) κάνειἐκτενέστατη ὁµολογία πίστεως.
2 Ο ἱ τοποθετήσεις τῶν πιστῶν ἐπιστηµόνων στὸ θέµα αὐτὸ ποικίλλουν. Μερικοὶὑποστηρίζουν κατὰ γράµµα ἑρµηνεία τῆς Γενέσεως (δηµιουργιστές), ἄλλοι δέχονται περιορισµένη ἰσχὺ τῆς ἐξελίξεως καὶ ἐπέµβαση τοῦ Θεοῦ σὲ διάφορα στάδια τῆς ζωῆς (εὐφυὴς σχεδιασµὸς) καὶ ἄλλοι, ὅπως ὁ Collins, πιστεύουν, ὅτι ὁ Θεὸς προίκισε ἐξ (ἀρχῆς τὴν Δηµιουργία μὲ ὅλες τὶς δυνάµεις γιὰ τὴν γένεση καὶ ἐξέλιξη τῆς ζωῆς.Ὑπάρχουν φυσικὰ καὶ ἐνδιάµεσες ἀπόψεις. Στὸ βαθµὸ ποὺ οἱ τοποθετήσεις αὐτὲς εἶναι ἐπιστηµονικὲς ὑποθέσεις ἐργασίας, εἶναι θεµιτὲς καὶ σεβαστές.
3 Ὁ Arno Α. Penzias (βραβεῖο Νόµπελ 1978) εἶχε δηλώσει στοὺς New York Times: «Τὰ καλύτερα στοιχεῖα ποὺ ἔχουµε [γιὰ τὴν µεγάλη ἔκρηξη] εἶναι ἀκριβῶς ἴδια μὲ αὐτὰ ποὺ θὰ εἶχα προβλέψει, ἐὰν δὲν εἶχα τίποτε ἄλλο στὴν διάθεσή µου παρὰ µόνο τὰ βιβλία τοῦ Μωυσῆ, τοὺς Ψαλµούς, τὴν Βίβλο στὸ σύνολό της».
4 « Ὅταν π.χ …. νόµιζα ὅτι ὁ ἥλιος γυρίζει γύρω ἀπὸ τὴν γῆ, πίστευα ὅτι ἔτσι εἶχε τάξει ὁ Δηµιουργὸς … Τώρα ποὺ ἔµαθα τὸ σωστό, χάρηκα περισσότερο καὶ Τὸν δοξάζω γιὰ τὴν καινούργια καὶ πιὸ σωστὴ γνώση µου. Τὸ ἐπιστηµονικὸ λάθος µου δὲν μὲ ἐµπόδιζε νὰ πιστεύω στὸν Δηµιουργό. Ἡ διόρθωσή του δὲν μὲ ἐξωθεῖ νὰ Τὸνἀρνηθῶ. Ἀντίθετα, ψηλαφῶ τώρα πιὸ πολὺ καὶ πιὸ καλὰ τὰ ἴχνη Του πάνω στὴν Δηµιουργία … », Ἱεροµονάχου Λουκᾶ Γρηγοριάτου, «Πνευµατικὲς προϋποθέσεις γιὰ τὴν προσέγγιση τῆς θεωρίας τῆς ἐξελίξεως», 26 Ἰουλίου 2009. Τὸ κείµενο µπορεῖ νὰ ἀναζητηθεῖ στὸ http://www. tideon.org/.
«Η Δράσις», Μάρτιος 2011 - http://aktines.blogspot.com/
